استيون هاوكينگ، يكي از سرشناس‌ترين چهره‌هاي علمي تاريخ بشر، هفته‌ي گذشته چشم از جهان فرو بست. به همين بهانه نگاهي اجمالي به مسير زندگي اين دانشمند داشته‌ايم.
پروفسور استيون هاوكينگ، دانشمندي اهل انگليس بود كه در طول عمر خود تحقيقات گسترده‌اي در زمينه‌هاي رياضي و فيزيك و البته كيهان‌شناسي داشت. او علي‌رغم مبتلا شدن به بيماري نادر ALS در سن ۲۱ سالگي، دست از اكتشافات علمي خود برنداشت. به موجب اين بيماري اختلالاتي در نورون‌هاي حركتي هاوكينگ صورت گرفت كه منجر به ناتواني جسمي وي شد.
استيون هاوكينگ بيشتر عمر خود را سوار بر صندلي چرخدار گذراند. او از طريق كامپيوتر مخصوصي سخن مي‌گفت. با اين وجود تمامي اين موارد مانعي براي تحقيقات اين دانشمند نشد. به همين بهانه نيم‌نگاهي به مسير زندگي پروفسور هاوكينگ داشته‌ايم. لازم به اشاره است كه اين مقاله نه به عنوان زندگي‌نامه‌ي او، بلكه گذري است اجمالي به راهي كه اين دانشمند فقيد در طول زندگي خود طي كرده است.
استيون هاوكينگ در ۸ ژانويه ۱۹۴۲ در شهر آكسفورد متولد شد. پدر او كه «فرانك» (Frank) نام داشت، زيست‌شناس بود و مادر او «ايزابل» (Isobel) اصالتي از اسكاتلند داشت. محل زندگي اصلي پدر و مادر استيون در شمال لندن بود كه هنگام جنگ جهاني دوم به دليل امنيت بيشتر به شهر آكسفورد نقل مكان كردند. در بحبوحه‌ي جنگ جهاني بود كه استيون به عنوان نخستين فرزند اين زوج به دنيا آمد. پس از اتمام جنگ دوم جهاني، زماني كه استيون ۸ سال داشت، خانواده‌ي او از آكسفورد به شهر «آلبانز» (Albans) در ۳۰ كيلومتري شمال لندن رفتند.
با گذراندن مقاطع تحصيلي كم‌كم نبوغ استيون در رياضيات هويدا مي‌شد. به همين دليل، علي‌رغم ميل پدرش مبني بر تحصيل در رشته‌ي زيست‌شناسي، او تصميم به ادامه‌ي تحصيل در رشته‌ي رياضيات گرفت؛ اما از آنجايي كه دانشگاه آكسفورد در آن زمان رشته‌ي رياضيات نداشت، رشته‌ي فيزيك را انتخاب كرد. تنها ۳ سال از تحصيل استيون در اين مقطع گذشته بود كه او موفق به كسب مقام اول در علوم طبيعي شد. از همان سال‌ها بود كه علاقه‌ي او به اخترفيزيك و كيهان‌شناسي شكل گرفت. از طرفي اين سال‌ها مصادف شده بود با پرتاب اولين ماهواره‌ها و سفر فضانوردان به ماه كه اين موضوع نيز مزيد بر علت شده بود.
استيون پس از موفقيت‌هايي كه يكي پس از ديگري كسب مي‌كرد، از آنجايي كه ديگر در آكسفورد امكان ادامه‌ي مبحث مورد علاقه‌ي خود نبود، در سال ۱۹۶۲ وارد دانشگاه كمبريج شد و در دپارتمان رياضيات و فيزيك اين دانشگاه در زمينه‌ي كيهان‌شناسي مشغول به تحقيقات گسترده‌اي شد. در اين برهه از زمان بود كه علائمي از بيماري ALS در بدن او نمايان شد. در سال ۱۹۶۵ استيون موفق به كسب درجه دكترا شد و در طي سال‌هاي بعدي عناوين و جايزه‌هاي متعددي را از آن خود كرد.
پس از گذشت ۳ سال از دريافت مدرك دكتراي خود در سال ۱۹۶۸، وي در موسسه‌ي هوافضا تحقيقات خود را ادامه داد. استيون بار ديگر در سال ۱۹۷۳ به دپارتمان رياضي و فيزيك دانشگاه كمبريج بازگشت و اين‌بار در سمت محقق، فعاليت‌هايش را بسط داد تا جايي كه اولين كتاب آكادميك خود را منتشر كرد. پس از انتشار تحقيقات و كتاب استيون رفته‌رفته سيل جديدي از جوايز و سمت‌هاي علمي گوناگون به سمت او روانه شد.
سرانجام در سال ۱۹۷۹ بود كه بر «كرسي رياضيات لوكاسي» (Lucasian Professor of Mathematics) در دانشگاه كمبريج تكيه زد. اين سمت يكي از عالي‌رتبه‌ترين سمت‌هاي علمي در جهان محسوب مي‌شود كه نامش را از «هنري لوكاس» (Henry Lucas) يعني بنيان‌گذار آن در سال ۱۶۶۳، وام گرفته است. ناگفته نماند كه بزرگاني چون آيزاك نيتون نيز اين سمت را بر عهده داشتند.
در طي ساليان سال فعاليت‌هاي تحقيقاتي پروفسور هاوكينگ، او به كسب ۱۳ مدرك افتخاري و همچنين سمت‌هاي علمي گوناگون در معتبرترين مراكز علمي جهان نائل آمد. همچنين چندين و چند كتاب از او منتشر شد. پروفسور هاوكينگ تا سال ۲۰۰۹ نيز صاحب كرسي رياضيات لوكاسي بود. او در طي اين سال‌ها علي‌رغم ناتواني‌هاي جسمي خود هرگز دست از تحقيقات خود برنداشت.
ناگفته نماند كه استيون جوان در سن ۱۷ سالگي پس از قبولي در دانشگاه آكسفورد، طي سفري به ايران سفر كرد و از شهرهايي مانند تهران، تبريز، اصفهان و شيراز ديدن كرد.
پروفسور هاوكينگ بيشتر زندگي خود را سوار بر صندلي چرخدار گذراند. صندلي كه علاوه‌بر جابجايي وي، كامپيوتر مخصوصي را يدك مي‌كشيد. كامپيوتري كه به واسطه‌ي آن پروفسور سخن مي‌گفت. به هر ترتيب كه بود هفته‌ي گذشته، جهان يكي از بزرگ‌ترين چهره‌هاي علمي خود را از دست داد. دانشمندي كه گواهي بود براي اثبات توان لايتناهي بشر. پروفسور استيون هاوكينگ در ۱۴ مارس ۲۰۱۸، در سن ۷۶ سالگي، چشم از جهان فرو بست.